Zie je het misschien? Dit is Turbelence (Black) van Mona Hatoum, gemaakt in 2014. De foto’s zijn een aantal maanden geleden gemaakt tijdens een bezoek aan Museum Voorlinden.

Duizenden en duizenden zwarte glazen knikkers liggen op een kleine verhoging in de ruimte. Als ik er met mijn neus boven op duik zie je dat ze verschillende diameters hebben én daardoor ontstaat er beweging in het werk. Turbelentie heeft Mona Hatoum het genoemd. Als je langer blijft kijken begrijp je wellicht waarom?

Ik werd er compleet ingezogen en vergat, voor heel even, alles om mij heen. Het is een strakke cirkel maar door de één beweging is dit weg…. Een fragiele bijeenkomst dus van diverse knikkers die alles om zich heen weerspiegelen, inclusief jij als kijker. Waar kijk je nu naar? En, kun jij de verleiding weerstaan om het geheel daadwerkelijk in beweging te brengen?!

Mona Hatoum werd in 1952 geboren als Palestijnse in Libanon. Sindsdien heeft ze een indrukwekkend oeuvre opgebouwd met werken die van zeer diverse materialen gemaakt zijn. In haar installaties en sculpturen gebruikt ze vaak geometrische vormen om te refereren aan systemen van controle binnen onze samenleving. Daarnaast onderzoekt ze conflicten en tegenstellingen in onze wereld. Ook heeft haar achtergrond natuurlijk een terugkerende plaats in haar oeuvre.

Wieteke van Zeil schreef over dit werk: “In museum Voorlinden stonden we voor een zwart gat. Een grote cirkel van knikkers als glanzende dropballen, verschillend in maat – als je lang genoeg kijkt, lijkt het te borrelen en bewegen. Turbulence (Black) van Mona ­Hatoum voelt geleidelijk steeds minder als een oppervlak en des te meer als diepte. Je wordt er ingezogen, je bent even weg. En dan, als de vijver van Narcissus, kom je jezelf tegen. Alleen in dit detail al bijna negentig keer (met mijn dochter trouwens, die vrolijk haar hand in de lucht priemt). Dan is je ik weer terug.”