Groot Bolsward IJsselmeerkust 7-2021 | Tekst en fotografie: Janita Baron

Kunst achter de dijken

Een kunstkuiertocht door Pingjum

Wie het nog wil meemaken, moet héél snel zijn, want ná zaterdag 3 juli zijn ze niet meer te zien, de kunstwerken die je in Pingjum tijdens de Kunstkuiertocht tegenkomt. De Kunstkuiertocht vormde afgelopen maand een alternatief voor het jaarlijkse kunstfestival van kunstenaarsvereniging Kunst achter de dijken in Pingjum

Sinds 1997 is er een actieve kunstenaarsvereniging voor Pingjum en de wijde omgeving. Hier zijn niet alleen beeldende kunstenaars welkom, maar ook dichters, theatermakers, muzikanten en fotografen. Door de onderlinge uitwisseling worden leden uitgedaagd en ontstaan er verrassende samenwerkingen. Eén ding is zeker, het is een inventieve groep mensen die haar hand niet omdraait voor een aanpassing aan de huidige coronasituatie. Zo werd met een duik in het uitgebreide netwerk een heuse kunstwandeling georganiseerd langs twee exposities in plaats van het jaarlijkse kunstfestival te houden.

Chaos

“Uit de chaos van de wereld maak je uiteindelijk iets dat van jezelf is!”, zo luidt het thema van de kunst die we gaan zien als we de wandeling starten. De kikkers kwaken er lustig op los, boeren zijn druk op het land en de berm staat vol bijvriendelijke bloemen te wuiven als een warm welkom in Pingjum. Stefan Belderbos en Elske Klik wachten ons op voor een uitgebreide rondleiding. “De houten omlijstingen konden we lenen van de fotografievereniging in Bolsward. Hierdoor konden we alle leden de ruimte geven om hier buiten te exposeren.”

Dat had letterlijk nog wel wat voeten in de aarde. Aangezien iedereen hetzelfde houten kader kreeg werden leden uitgedaagd om daar mee te werken. Hierdoor is een verrassende route ontstaan waarbij je als bezoeker van de ene in de andere verbazing valt. Er worden namelijk ‘echte’ werken geëxposeerd, geen fotokopieën van de originelen. Zelfs de schilderijen op doek van Frans Boomsma hangen hier in weer en wind. “Hij is geïnteresseerd in het effect van het weer op zijn werk”, meent Stefan.

Frans Boomsma was overigens ook degene die met het thema van de eerste expositie langs het schelpenpaadje kwam. Een thema dat overigens al voor het uitbreken van de coronapandemie bedacht was en nu meer dan ooit aansluit bij de actualiteit. Uiteindelijk gaat het natuurlijk ook over hoe kunstenaars in hun atelier bezig zijn met beelden, woorden, klanken en gedachten. Hoe ze uit alle chaos iets creëren wat echt herkenbaar van hen is.

Kleurrijke bloemen

Zo sta je ineens oog in oog met de bloemen van edelsmid Elske Klik. “Ik had heel sterk het gevoel: ‘Ik moet wat doen!’ Ik verveelde mij echt te pletter”, vertelt Elske. Toen kreeg ze een ingeving: met bestaande materialen, zoals glas en porselein, kleurrijke bloemen creëren. “Ik genoot ervan om weer lekker bezig te zijn. Na een tijdje reageerde iemand met: ‘Dit moet je exposeren, dit is zo leuk!’ Dus heb ik hard doorgewerkt zodat je hier een veld vol bloemen vindt.” Overigens verkopen de bloemen van Elske goed, dus de samenstelling op het veld kan zo maar per uur verschillen.

Andere opvallende werken in deze eerste tentoonstelling zijn er zeker ook. Neem nu ‘Chaos’ van Jan Hofstra. “Hij voegde aan de chaos ‘iets’ toe,  bestaande uit vele materialen die door de tijd niet ‘mee’ konden in andere kunstwerken”, vat Stefan Belderbos samen. Of wat dacht je van ‘Volledig beschermd’ van Tanja Abbema, gemaakt van oude zandzakken met de woorden ‘wat wil leven’ er op genaaid. Met dé vraag: ‘Groeien we juist door de littekens die we oplopen en maken ze ons mooier, sterker?’ Tanja werkte ook samen met Bauke Terpstra aan het baken van licht, een bijna meditatieve plek waar je even uit de chaos stapt en naar binnen keert of juist naar de oneindige ruimte kijkt.

Bij elk kunstwerk vindt je een QR code die je meer over de kunstenaar(s) of hun kunstwerken vertelt. Je kunt hier ook een gedicht vinden of, zoals bij het werk van muzikant én tekenaar Gerben Gerbrandy, een playlist op Spotify. Hij tekende namelijk de albumhoezen van zangeressen van lang geleden én nu na. ‘Sjongfammentreast’ noemt hij het werk én zijn playlist.

Pingjumer Halsbân

De tweede expositie is te vinden langs de slingerende Rommerdalaan richting de middeleeuwse dijk, de Pingjumer Halsbân. Hier is duidelijk het Friese landschap het overkoepelende thema. Terwijl je tussen de akkers door wandelt, wacht er af en toe een kunstwerk op je die je aan het denken zet. Ook staan er op het wegdek gedichten geschreven. We komen aan bij het werk van Stefan Belderbos die op het eerste gezicht mooie foto’s van het omringende landschap lijken. Maar schijn bedriegt. “Het zijn waarschijnlijk de meest gephotoshopte foto’s van deze expositie, maar je ziet het niet totdat je kritisch gaat kijken”, concludeert Stefan. Hij maakt namelijk zo’n zes of zeven foto’s van het landschap vanuit verschillende perspectieven, van heel laag tot hoog. En die combineert hij tot één beeld. Het lijkt net echt, maar in werkelijkheid kun je het landschap nooit zo zien zonder je perspectief te veranderen.

Bij het laatste kunstwerk aangekomen draaien we ons om. Het dorp Pingjum ligt inmiddels al een stukje achter ons. Dit is dé plek voor het werk van Marja Driessens-Diessel en haar ‘Zicht op het cultuurlandschap Pingjum-West’. Een uitzicht waarbij onze ogen en die van de kunstenares samenvloeien tot een nieuw beeld van het dorp.

Het is jammer, dat de expositie ná 3 juli niet meer te zien is. Al is de omgeving zonder deze kunstwandeling ook méér dan de moeite waard…!