GrootHeerenveen 9-2020 | Tekst: Janita Baron, beeld: Jenny Boot, Maartje Roos

Artistiek fotografe Maartje Roos woont in Skoatterwâld

“Ik kan zo de bossen in!”

Artistiek fotografe Maartje Roos (34) woont samen met haar vriend sinds tweeëneenhalf jaar in één van de prachtige burchtwoningen in de wijk Skoatterwâld, bij Oranjewoud. Bij toeval kwam ze hier terecht nadat ze eerder in Leeuwarden en Hurdegaryp woonde. “Wat moet ik in Heerenveen?! Maar het plekje is fantastisch voor mij, ik kan zo de bossen in!” Zo groeide ze ook op in Noardburgum aan de rand van het dorp met een bos achter het huis. “Dat blijft dan toch trekken, hè.”

Maartje is artistiek fotografe, een beeldmaker én kunstenares in één. Al jarenlang maakt ze unieke beelden die lijken op schilderijen waar je uren naar kunt kijken en van alles in ontdekt. Een fotografe die niet een moment vastlegt, maar hele verhalen. Door gedegen onderzoek, scouten van locaties en beeldelementen én de vele contacten met verenigingen en stichtingen komt ze tot een uniek beeld mét het juiste licht. Want Maartje is altijd op zoek naar het juiste licht. Of het nu in de vroege ochtend of in de avond is.

Rijzende ster

Inmiddels is Maartje Roos Photography een rijzende ster die vertegenwoordigd wordt door dé galerie op het gebied van fotokunst: Eduard Planting Gallery in Naarden. Als het coronavirus er niet was geweest was haar werk zelfs al te zien geweest op de kunstbeurs PAN in Amsterdam. Daarnaast vertegenwoordigt Galerie De Roos van Tudor in Leeuwarden haar werk. Al is het eerlijk gezegd misschien nog wel leuker om haar gewoon thuis te bezoeken waar ze passievol over haar werkt vertelt.

Stapels tekeningen

“Ik was altijd creatief bezig, speelde veel buiten bouwde hutten. Toen we vorig jaar mijn ouderlijk huis opruimden kwamen we stapels en stapels tekeningen tegen.” Maartje is met andere woorden in haar jeugd al druk bezig met beelden maken. Op zondagen gaat ze met haar vader op pad met de camera. Al is ze zich er dan nog niet bewust van, dat dit haar vak gaat worden.

Na de havo wil Maartje naar de kunstacademie, maar ze wordt geweigerd omdat ze te jong is. Wat dán gedaan? De kunstacademie stelt haar voor om een jaartje te overbruggen aan de mbo-opleiding fotonica (fotografie, animatie en film) in Drachten. Maartje is daar gericht op persfotografie, net als haar bekende oom Catrinus van der Veen, en rondt de opleiding dan toch maar helemaal af. Tijdens stages bij het Dagblad van het Noorden en de Leeuwarder Courant ontdekt ze dat portretten en lifestyle beter bij haar passen omdat ze dan meer invloed op het eindresultaat heeft.

Uiteindelijk wil Maartje toch alsnog naar de kunstacademie, ze wordt aangenomen op ArteZ maar ontdekt dan de fotoacademie, een dure particuliere opleiding die niet voor iedereen is weggelegd…

Gelukkig verdient de jonge fotografe al sinds haar vijftiende geld met haar fotografie en creativiteit. Ze werkt voor het reclamebureau van haar ouders en is in dienst bij fotobureau Het Hoge Noorden. Zo kan Maartje de fotoacademie betalen én ontdekken wat er allemaal mogelijk is op het gebied van fotografie. In 2010 studeert ze cum laude af, start haar eigen bedrijf en bouwt een klantenkring voor haar werk op maat op.

Autonoom werk

“Ik bouw het beeld op zoals een schilder een beeld opbouwt. Alleen moet ik alle elementen afzonderlijk voor de lens krijgen, met de juiste belichting en omstandigheden.” De meeste tijd van Maartje gaat dan ook in onderzoek zitten én contact leggen met stichtingen en verenigingen omdat alle elementen (historisch) moeten kloppen. “Mensen zeggen wel eens tegen mij: ‘Dat ziet een ander toch niet? Het maakt toch niet uit dat een detail niet helemaal klopt?’ Ik zie het wél en ik weet of het wel of niet klopt. Misschien sla ik er een beetje in door. Maar voor mij komt dit alles heel precies!”

Maartje vertelt dus verhalen met haar beelden. Op dit moment is ze druk bezig met de serie ‘Cultureel levend erfgoed’. Ze doet daarbij onderzoek naar huisdierenrassen die aan het uitsterven zijn en plaatst ze in een herkenbaar landschap voor dat deel van Nederland. “Aan de bouw van de boerderij kun je zien waar je in Nederland bent.” Maar daar blijft het niet bij. Maartje zoekt lang naar het juiste dier, met de juiste bouw, het juiste landschap met de juiste boerderij én het juiste licht natuurlijk. Want Maartje werkt het liefst met een lage zon in de ochtend of avond.

Aardappeleters

“Dit is wat Vincent van Gogh zag. Zoals hij aan zijn broer Theo schreef dat de schoonheid van het boerengezin aan de aardappelen hem niet meer los liet. Dit is familie De Groot op de juiste plek van het huisje van familie De Groot in Nuenen. Het huis wat daar nu staat is te jong, dus moest ik op zoek naar een boerderij die oud genoeg is mét de juiste ruitjes, omdat je dat op de achtergrond van Vincents schilderij ziet, én de juiste afstand van de dakpannen tot het riet omdat dat destijds iets zei over het inkomen. En dan moet het vervolgens ook nog op de juiste afstand tot de molen staan.”

Bij het maken van dit beeld mist Maartje de knotwilgen, dus voegt ze die zelf toe aan het beeld. Tijdens haar zoektocht ontdekt ze een oud instrument dat aardappels poot en dat perfect is voor het beeld. Uiteindelijk is de olielamp het moeilijkste om te vinden. Waar Maartje ook zoekt, het ís hem niet. Gelukkig vindt ze uiteindelijk iemand die de lamp uit Vincents schilderij na kan maken.

En dan begint het fotograferen van alle afzonderlijke elementen. Uiteindelijk bestaat dit beeld uit ruim twintig foto’s. Maartje moet trouwens alleen al voor de molen drie keer richting Brabant om hem bij het juiste licht te vangen. Saillant detail, “Vincent zat binnen te schilderen, dus ging ik het beeld spiegelen zodat wij als beschouwer een inkijkje krijgen op het moment dat Vincent zit te tekenen. Het leuke is dat Vincent zelf ook ter plekke schetste en in zijn atelier pas tot een geheel maakte in één schilderij. Net als ik nu.”