Groot Fryske Marren 06-2021 | Tekst: Janita Baron, Beeld: Janita Baron en Stichting Oud-Lemmer

Ondernemersvereniging Lemmer en Stichting Oud-Lemmer slaan de handen ineen

“We zetten Lemmer in het licht!”

Als er diverse initiatieven én mensen bij elkaar komen in Lemmer gaat het mienskipsgevoel hard aan het werk. “Hoe kunnen we Lemmer nog aantrekkelijker maken voor onze inwoners, gasten en toeristen?”, vroegen de Lemsters zich af. Ze richtten een werkgroep op die met het project ‘We zetten Lemmer in het licht’ aan de slag ging. Doel: Lemmer 365 dagen per jaar ’s avonds laten baden in het licht. We togen naar Lemmer om de initiatiefnemers te laten vertellen hoever het staat met dat licht en om met eigen ogen alvast de eerste resultaten te bekijken.

De Ondernemersvereniging Lemmer en Stichting Oud-Lemmer werkten de afgelopen drie jaar al nauw samen, legt Bas van Brussel, voorzitter van de Ondernemersvereniging Lemmer, uit. Hij hoopt met het ‘Lemmer in het licht’-initiatief mensen nieuwsgierig te maken. “We hopen dat mensen Lemmer bezoeken én ontdekken dat Lemmer heel mooi is en dat je vaker wil terug komen.”

Bruggen en Lemster Toer

Bas van Brussel is vanuit zijn functie als voorzitter van de ondernemersvereniging nauw betrokken bij de werkgroep ‘We zetten Lemmer in het licht’. Die werkgroep betaat uit Bernadien de Waaij-Bijlholt, Rudi Kisjes en Piet Zantman. De Ondernemersvereniging Lemmer en Stichting Oud Lemmer vonden elkaar vrij gemakkelijk rondom het thema verlichting. De ondernemersvereniging had de bruggen in het centrum van Lemmer al in het vizier en Stichting Oud Lemmer had het plan al opgevat om de ‘Lemster Toer’, het icoon van het dorp, opnieuw rondom te verlichten. Uiteindelijk kwam er een totaalplan voor het centrum van Lemmer uit, waarbij het besluit viel om verlichting aan te brengen op de Blokjesbrug, de Flevobrug, de Lemster Toer en de rest van de ‘Tsjerke oan it Dok’.

Het gehele plan wordt ondersteund door de Stichting Behoud Rijks Monumenten, die de eigenaar is van de Lemster Toer; de Protertantse gemeente Lemmer, als eigenaar van de Tsjerke oan it Dok; en gemeente De Fryske Marren, ten aanzien van de twee bruggen. De lichtontwerpen worden vervolgens gerealiseerd door bedrijven met de nodige ervaring: voor de Lemster Toer en het kerkschip is dat New Urban View, en voor de bruggen Living Projects. Voor de technische realisatie kan het comité rekenen op plaatselijk talent in de vorm van installatiebedrijf Van Rhee.

Financiën

Maar hoe krijg je de financiën bijeen voor zo’n gigantisch project? “Daar komt het mienskipsgevoel sterk om de hoek kijken”, vertelt Piet Zantman vol trots. “We hebben allemaal onze netwerken aangeboord; verschillende ondernemers hebben bijvoorbeeld ‘een meter licht’ betaald. Particulieren doneerden geld en diverse Friese fondsen, stichtingen en overheden hebben ons plan ondersteund. Wij geloven er in dat je samen, in verbondenheid, veel verder komt. Geen eiland zijn, maar een wij-land!”

In Lemmer is dat wij-gevoel heel sterk, meent Bas van Brussel. “Als je samen de uitvoering doet ben je echt verbonden en creëer je draagvlak. Ik ben dan ook echt trots dat dit met elkaar gelukt is! Het is goed voor de ondernemers, goed voor de inwoners én goed voor de toeristen. En dat alles óók in nauwe samenwerking met de gemeente De Fryske Marren.”

De poort van Friesland

Inmiddels is er proefgedraaid met de verlichting. “Vanaf de snelweg zien we straks de Lemster Toer stralen. Dat is een mooi teken, een baken zelfs voor mensen die thuis komen in het Heitelan”, benadrukt Piet Zantman het belang van het project. Zoals Hoek van Holland de poort naar Europa is, is Lemmer de poort van Friesland.

KADERSTUK: Wandelroute ‘Rondje Dok’ (twee kilometer)

‘Rondje Dok’ is een wandeling door het centrum van Lemmer, langs ondermeer de monumentale panden van het dorp. Je passeert tijdens de wandeling historische panden die of tot de rijksmonumenten (met blauw/wit schildje) of tot de gemeentelijke monumenten (geel/rood schildje) behoren. Je krijgt via tekstbordjes informatie over die panden. Tijdens de wandeling passeer je ook de gezellige winkels en terrassen en heb je zicht op de kerktorens, de oude sluis en de afgemeerde boten. Dit maakt de wandeling compleet. Je passeert onder andere:

Nieuwburen 24

Sinds 1985 is in dit pand apotheek De Waag gevestigd. Volgens het jaartal in de aanzetkrullen van de klokgevel is het huis in 1776 gebouwd. Maar het was al bewoond voordat de klokgevel in 1776 geplaatst werd. Het pand heeft in 1984 een ingrijpende restauratie ondergaan nadat sloop ternauwernood kon worden voorkomen.

Nieuwburen 30

Dit huis werd in 1865 gebouwd in opdracht van Frederik Willem Wegener Sleeswijk, houthandelaar en eigenaar van de houtzaagmolen in Lemmer. Het pand is ontworpen door de Lemster architect en latere burgemeester Hendrik Luiking (1831-1909). De stijl doet denken aan die van een pastorie, zoals we die veel op het Friese platteland tegen komen.

Kortestreek 29

Dit pand is een zogenaamd eenvoudig negentiende eeuws woonhuis. Bijzonder is de rijkbewerkte voordeur met snijwerk, alsmede de originele blinden die aan de kozijnen zijn bevestigd. Vóór de woning was in die tijd een bleekveld waar de was kon drogen. De woning is jaren geleden bewoond geweest door de familie Rintje Ritsma, voormalig schipper van het Lemster skûtsje.

Turfland 1

Dit monumentale pand aan de brug over de Zijlroede heeft een zichtbare herinnering aan de inname van Lemmer door Engelse militairen in 1799. In de gevel herinneren twee kogelgaten aan deze inval. Het pand heeft vroeger deel uitgemaakt van een scheepswerf. Voor de grondige restauratie van 2015 zat er een groentewinkel in. Nu bestaat het pand uit diverse appartementen.

Schulpen 9a

Andringastate werd gebouwd in opdracht van grietman Regnerus van Andringa (1674-1754). Deze grietman, een soort burgemeester en rechter inéén, heeft Lemmer tot grote bloei gebracht. Hierdoor werd het dorp al in de achttiende eeuw de tweede havenplaats van Friesland, na Harlingen. In de voorgevel (rechts) vinden we een peilsteen, die de hoogte aangeeft van het water, zoals dat bij een zeer hoge waterstand eens geweest is in oktober 1881.

Meer lezen?  https://oudlemmer.nl/rondje-dok